1. Giới thiệu

Trung Quốc không chỉ là quốc gia đông dân nhất thế giới mà còn là cường quốc về thủy điện hàng đầu toàn cầu. Nhờ địa hình đa dạng, sông ngòi dày đặc và chính sách phát triển năng lượng xanh, Trung Quốc đã xây dựng hàng loạt công trình thủy điện quy mô khổng lồ, góp phần cung cấp điện năng cho hàng trăm triệu người dân.

Theo thống kê, Trung Quốc hiện chiếm hơn 60% tổng công suất thủy điện toàn cầu, trong đó nhiều nhà máy thuộc top lớn nhất thế giới. Bài viết này sẽ cùng bạn khám phá top 5 công trình thủy điện lớn nhất Trung Quốc – những “kỳ quan kỹ thuật” thể hiện sức mạnh công nghệ và tầm nhìn phát triển bền vững của quốc gia này.

2. Đập Tam Hiệp (Three Gorges Dam) – Công trình thủy điện lớn nhất thế giới

• Vị trí: Thành phố Nghi Xương (Yichang), tỉnh Hồ Bắc

• Sông: Dương Tử

• Công suất lắp đặt: 22.500 MW

• Hoàn thành: 2012

Đập Tam Hiệp (Three Gorges Dam) là công trình thủy điện lớn nhất thế giới, biểu tượng cho năng lực kỹ thuật vượt trội của Trung Quốc.

Công trình dài hơn 2.300 mét, cao 181 mét và có 34 tổ máy phát điện khổng lồ, mỗi tổ công suất 700 MW.

Được khởi công năm 1994, Đập Tam Hiệp không chỉ cung cấp lượng điện năng khổng lồ cho miền Đông và miền Nam Trung Quốc, mà còn giúp điều tiết lũ, kiểm soát giao thông đường thủy trên sông Dương Tử.

Mỗi năm, đập này có thể phát điện hơn 100 tỷ kWh, tương đương giảm hàng chục triệu tấn khí thải CO₂ – đóng vai trò quan trọng trong chiến lược năng lượng sạch của Trung Quốc.

Tuy nhiên, dự án cũng gây nhiều tranh cãi về ảnh hưởng môi trường và di dân, nhưng không thể phủ nhận rằng Đập Tam Hiệp là một trong những công trình vĩ đại nhất thế kỷ 21.

3. Đập Bạch Hạc Đàn (Baihetan Dam) – Niềm tự hào công nghệ thủy điện mới của Trung Quốc

• Vị trí: Trên sông Kim Sa (Jinsha), ranh giới giữa Tứ Xuyên và Vân Nam

• Công suất lắp đặt: 16.000 MW

• Hoàn thành: 2022

Bạch Hạc Đàn (Baihetan Dam) là đập vòm đôi lớn nhất thế giới và là công trình thủy điện lớn thứ hai toàn cầu chỉ sau Tam Hiệp.

Đập cao 289 mét, với 16 tổ máy phát điện công suất 1.000 MW mỗi tổ — đánh dấu bước đột phá về công nghệ tua-bin siêu công suất của Trung Quốc.

Bạch Hạc Đàn là một phần trong “hành lang năng lượng xanh” dài 1.800 km, truyền tải điện năng từ khu vực miền Tây (Tứ Xuyên, Vân Nam) ra miền Đông – nơi có nhu cầu tiêu thụ cao.

Công trình được thiết kế để giảm thiểu tác động môi trường, ứng dụng công nghệ số hóa, tự động hóa điều khiển hiện đại, giúp tối ưu hóa hoạt động phát điện và quản lý nước.

Bạch Hạc Đàn không chỉ thể hiện sức mạnh kỹ thuật mà còn là biểu tượng của kỷ nguyên năng lượng tái tạo hiện đại tại Trung Quốc.

4. Đập Tỉnh Lô Độ (Xiluodu Dam) – “Người khổng lồ” trên sông Kim Sa

• Vị trí: Tỉnh Tứ Xuyên

• Công suất lắp đặt: 13.860 MW

• Hoàn thành: 2014

Được xem là “người anh em” của Bạch Hạc Đàn, Đập Tỉnh Lô Độ (Xiluodu Dam) nằm trên sông Kim Sa – thượng nguồn của sông Dương Tử.

Với chiều cao 285,5 mét và dung tích hồ chứa hơn 12 tỷ m³ nước, đây là đập bê tông vòm đôi lớn thứ hai thế giới.

Tỉnh Lô Độ có 18 tổ máy phát điện, mỗi tổ công suất gần 770 MW, tổng sản lượng điện hàng năm đạt khoảng 57 tỷ kWh.

Công trình giúp ổn định nguồn cung năng lượng cho miền Đông Trung Quốc, đồng thời hạn chế lũ lụt và hỗ trợ giao thông thủy trên sông.

Đập Tỉnh Lô Độ được đánh giá là một trong những công trình thủy điện có hiệu suất cao nhất thế giới, nhờ công nghệ vận hành và giám sát tiên tiến.

5. Đập U Đông Đức (Wudongde Dam) – Công trình hiện đại thế hệ mới

• Vị trí: Giữa tỉnh Tứ Xuyên và Vân Nam

• Công suất lắp đặt: 10.200 MW

• Hoàn thành: 2021

Đập U Đông Đức (Wudongde Dam) là một trong những dự án thủy điện thế hệ mới được Trung Quốc triển khai trong thập kỷ gần đây.

Công trình cao 240 mét, được xây dựng bằng công nghệ đúc bê tông con lăn (RCC) hiện đại nhất thế giới.

Wudongde sử dụng tuabin Francis cỡ lớn, có hiệu suất chuyển hóa năng lượng hàng đầu, giúp cung cấp điện cho hơn 100 triệu hộ dân mỗi năm.

Ngoài phát điện, đập còn có vai trò giảm thiểu lũ lụt vùng hạ lưu, cải thiện giao thông đường thủy và bảo vệ hệ sinh thái ven sông.

Đây được xem là mẫu mực của công nghệ thủy điện bền vững và thân thiện môi trường mà Trung Quốc đang hướng tới.

6. Đập Ngọa Trát Độ (Nuozhadu Dam) – “Trái tim năng lượng” của miền Tây Nam Trung Quốc

• Vị trí: Trên sông Lan Thương (thượng nguồn sông Mekong), tỉnh Vân Nam

• Công suất lắp đặt: 5.850 MW

• Hoàn thành: 2014

Ngọa Trát Độ (Nuozhadu Dam) là đập thủy điện lớn nhất khu vực sông Lan Thương và là công trình quan trọng trong chuỗi thủy điện trên dòng Mekong.

Đập cao 261,5 mét, dài hơn 600 mét và có hồ chứa dung tích gần 24 tỷ m³ nước.

Mỗi năm, đập cung cấp khoảng 23,9 tỷ kWh điện năng, phục vụ cho các khu công nghiệp phía Tây Nam và xuất khẩu điện sang các nước láng giềng.

Công trình này không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn đóng vai trò điều tiết dòng chảy sông Mekong, giúp hạn chế lũ lụt và duy trì nguồn nước mùa khô.

7. Tầm quan trọng của các công trình thủy điện tại Trung Quốc

Các đập thủy điện khổng lồ này không chỉ giúp Trung Quốc đảm bảo an ninh năng lượng, mà còn:

• Giảm phát thải khí nhà kính, hướng đến mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2060.

• Điều tiết lũ, bảo vệ hàng chục triệu người dân vùng hạ lưu.

• Thúc đẩy phát triển giao thông đường thủy và du lịch sinh thái.

• Tăng cường năng lực kỹ thuật và vị thế công nghiệp của Trung Quốc trên thế giới.

8. Kết luận

Với hàng loạt công trình thủy điện quy mô vĩ đại như Tam Hiệp, Bạch Hạc Đàn, Tỉnh Lô Độ, Wudongde và Ngọa Trát Độ, Trung Quốc đang khẳng định vị thế dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực năng lượng thủy điện.

Những “kỳ quan kỹ thuật” này không chỉ mang lại nguồn năng lượng sạch khổng lồ, mà còn thể hiện tầm nhìn dài hạn của Trung Quốc trong chiến lược phát triển bền vững, bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu.

Xem thêm!