Nội Dung
Trung Quốc là một trong những nguồn cung hàng hóa lớn và quan trọng nhất đối với thị trường Việt Nam, đặc biệt trong các ngành hàng như điện tử, thời trang, phụ kiện, máy móc và nguyên vật liệu. Tuy nhiên, khi nhập khẩu hàng Trung Quốc, doanh nghiệp và tiểu thương có hai lựa chọn phổ biến: đường tiểu ngạch và đường chính ngạch. Mỗi phương thức đều có những ưu – nhược điểm riêng và cần lưu ý cụ thể để tránh rủi ro về pháp lý, chi phí cũng như thời gian vận chuyển.
🔹 1. Đường Tiểu Ngạch – Lựa Chọn Linh Hoạt Nhưng Tiềm Ẩn Rủi Ro
👉 Khái niệm:
Tiểu ngạch là hình thức giao thương qua biên giới không chính thức, thường thông qua các cửa khẩu nhỏ, đường mòn lối mở, không yêu cầu đầy đủ hồ sơ chứng từ như hợp đồng, hóa đơn thương mại, C/O, CQ,…
✅ Ưu điểm:
-
Chi phí thấp hơn so với chính ngạch.
-
Thủ tục đơn giản, nhanh chóng.
-
Phù hợp với các lô hàng nhỏ, giá trị thấp, hoặc hàng tiêu dùng nhanh.
-
Dễ dàng trao đổi trực tiếp với thương nhân bên kia biên giới.
⚠️ Lưu ý và rủi ro:
-
Không có hóa đơn VAT, gây khó khăn trong hạch toán kế toán.
-
Không có bảo hộ pháp lý rõ ràng, dễ gặp rủi ro về chất lượng, giao hàng trễ, thất lạc.
-
Dễ bị tạm giữ, tịch thu nếu vượt mức quy định hoặc vận chuyển hàng cấm.
-
Không thể làm hồ sơ xuất xứ – rất khó bán vào hệ thống siêu thị, sàn thương mại lớn.
-
Trong bối cảnh kiểm soát biên giới ngày càng chặt chẽ, tiểu ngạch bị hạn chế theo mùa vụ và chính sách của Trung Quốc hoặc Việt Nam (đặc biệt vào các dịp cao điểm như Tết, lễ, mùa nông sản).

🔹 2. Đường Chính Ngạch – Hợp Pháp, Ổn Định và Bền Vững
👉 Khái niệm:
Chính ngạch là hình thức nhập khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu quốc tế, có đầy đủ thủ tục pháp lý, hợp đồng, hóa đơn, chứng từ xuất xứ – chất lượng, và thông quan theo quy định hải quan của cả hai nước.
✅ Ưu điểm:
-
Pháp lý rõ ràng, được nhà nước bảo vệ khi có tranh chấp.
-
Được hoàn thuế VAT khi kê khai đúng quy định.
-
Phù hợp với doanh nghiệp lớn, nhập khẩu hàng số lượng lớn.
-
Được xuất hóa đơn và hạch toán hợp lệ trong doanh nghiệp.
-
Dễ dàng bán hàng qua các kênh phân phối lớn, xuất tiếp đi nước thứ ba.
⚠️ Lưu ý và yêu cầu:
-
Cần chuẩn bị đầy đủ giấy tờ: hợp đồng ngoại thương, hóa đơn thương mại, packing list, C/O, CQ, giấy phép nhập khẩu nếu cần.
-
Chi phí cao hơn, do có thuế nhập khẩu, VAT, chi phí logistics, kiểm dịch (nếu hàng đặc thù).
-
Thời gian thông quan dài hơn so với tiểu ngạch, đặc biệt khi thiếu giấy tờ hoặc sai sót hồ sơ.
-
Doanh nghiệp cần hợp tác với đối tác uy tín, hoặc thông qua các đơn vị dịch vụ ủy thác nhập khẩu để đảm bảo đúng quy định pháp luật.

🔹 3. So Sánh Nhanh: Tiểu Ngạch vs Chính Ngạch
Yếu tố | Tiểu Ngạch | Chính Ngạch |
---|---|---|
Pháp lý | Không đầy đủ, dễ rủi ro | Hợp pháp, được bảo vệ pháp luật |
Chi phí | Thấp hơn | Cao hơn do thuế, phí |
Thời gian giao hàng | Nhanh, linh hoạt | Lâu hơn, do nhiều khâu kiểm tra |
Hồ sơ chứng từ | Ít hoặc không có | Đầy đủ: hợp đồng, hóa đơn, C/O, CQ… |
Khả năng hạch toán | Không xuất VAT | Có VAT, hợp lệ trong doanh nghiệp |
Rủi ro về hàng hóa | Cao: hỏng, mất, hàng kém chất lượng | Thấp hơn, có bảo hiểm, hợp đồng rõ ràng |
Thị trường tiêu thụ | Chủ yếu bán lẻ, chợ, online nhỏ lẻ | Có thể đưa vào hệ thống lớn, xuất khẩu lại |
🔹 4. Lời Khuyên Cho Người Mới Nhập Hàng Trung Quốc
-
Nếu bạn là tiểu thương mới kinh doanh, vốn nhỏ, cần nhập hàng nhanh: Tiểu ngạch là giải pháp linh hoạt, nhưng nên chọn mặt hàng phổ thông, rẻ, và sử dụng dịch vụ giao nhận quen thuộc, uy tín để hạn chế rủi ro.
-
Nếu bạn là doanh nghiệp cần mở rộng quy mô, cần hóa đơn, hoặc bán hàng vào hệ thống lớn: Hãy chọn nhập khẩu chính ngạch, đầu tư bài bản về thủ tục, đối tác và logistics.
-
Dù chọn hình thức nào, cũng nên:
-
Kiểm tra kỹ quy định mới từ cả hai phía Việt Nam – Trung Quốc (nhất là về kiểm dịch, mã số vùng trồng – đóng gói nếu hàng nông sản).
-
Cân nhắc mùa vụ, thời điểm thông quan (tránh ùn ứ tại cửa khẩu vào các tháng cao điểm).
-
Tìm đối tác vận chuyển – khai báo hải quan uy tín, có kinh nghiệm để hỗ trợ kịp thời khi phát sinh sự cố.
-

🔹 Kết Luận
Việc lựa chọn nhập hàng tiểu ngạch hay chính ngạch phụ thuộc vào mục tiêu kinh doanh, quy mô hoạt động, loại hàng hóa và khả năng chấp nhận rủi ro của bạn. Cả hai đều có thể mang lại hiệu quả nếu được thực hiện đúng cách và có chiến lược phù hợp. Tuy nhiên, trong xu hướng hội nhập, xuất xứ rõ ràng, pháp lý minh bạch và chất lượng được kiểm soát sẽ ngày càng trở thành tiêu chí bắt buộc. Vì vậy, việc chuyển dần sang nhập khẩu chính ngạch là hướng đi dài hạn và bền vững cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Đọc thêm:Hơn 150 Cont Sầu Riêng bị quay đầu từ cửa khẩu về Phước An
Đọc thêm: Gửi hàng đi Trung Quốc từ Phú Giáo nhanh chóng