Nội Dung
Tăng cường hợp tác kinh tế – thương mại ASEAN – Trung Quốc thông qua RCEP
Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) – một trong những hiệp định thương mại tự do lớn nhất thế giới hiện nay – đã chính thức có hiệu lực từ năm 2022, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong tiến trình hội nhập kinh tế khu vực Đông Á. Với sự tham gia của 15 quốc gia, bao gồm 10 nước thành viên ASEAN và 5 đối tác đối thoại (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia và New Zealand), RCEP được kỳ vọng sẽ thúc đẩy một không gian kinh tế chung năng động, bền vững và bao trùm.
Trong bức tranh chung đó, mối quan hệ kinh tế – thương mại giữa ASEAN và Trung Quốc được coi là một trụ cột quan trọng, không chỉ bởi quy mô thị trường, mà còn nhờ vào mối quan hệ kinh tế chặt chẽ và khả năng bổ trợ lẫn nhau giữa hai bên. Thông qua RCEP, ASEAN và Trung Quốc có thêm nền tảng pháp lý và cơ chế hợp tác để đẩy mạnh hội nhập, nâng cao chuỗi giá trị khu vực, từ đó cùng nhau ứng phó hiệu quả hơn với các thách thức toàn cầu và nắm bắt cơ hội phát triển mới.
RCEP – Cơ hội lớn cho hợp tác ASEAN – Trung Quốc
Hiệp định RCEP bao phủ gần 30% dân số thế giới và khoảng 30% GDP toàn cầu. Đây là một hiệp định mang tính toàn diện, quy định về hàng rào thuế quan, dịch vụ, đầu tư, thương mại điện tử, sở hữu trí tuệ và hợp tác kỹ thuật. Điều quan trọng là RCEP tạo ra một khung thương mại thống nhất, đơn giản hóa các quy tắc xuất xứ, giúp doanh nghiệp trong khu vực dễ dàng tiếp cận nhiều thị trường cùng lúc mà không phải tuân thủ quá nhiều tiêu chuẩn khác nhau.
Với Trung Quốc và ASEAN – những đối tác thương mại lớn của nhau – RCEP mang lại lợi ích kép. Về phía ASEAN, đặc biệt là các nước đang phát triển như Việt Nam, Lào, Campuchia, hiệp định mở ra cơ hội lớn để thu hút đầu tư từ Trung Quốc trong các lĩnh vực sản xuất, hạ tầng, công nghệ. Về phía Trung Quốc, ASEAN là thị trường xuất khẩu lớn và là cửa ngõ để Trung Quốc kết nối sâu rộng hơn với khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Theo số liệu năm 2023, tổng kim ngạch thương mại giữa Trung Quốc và ASEAN đạt hơn 970 tỷ USD, đưa ASEAN tiếp tục giữ vị trí là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong năm thứ tư liên tiếp. RCEP được kỳ vọng sẽ tiếp tục thúc đẩy con số này tăng trưởng ổn định trong những năm tới, thông qua việc giảm thuế quan và tạo điều kiện thuận lợi cho dòng chảy hàng hóa, đầu tư và công nghệ.
Những lĩnh vực hợp tác chiến lược
1. Chuỗi cung ứng và công nghiệp hỗ trợ
Trung Quốc là trung tâm sản xuất toàn cầu, trong khi nhiều nước ASEAN đang nổi lên như những điểm đến đầu tư hấp dẫn, có lực lượng lao động trẻ và chi phí cạnh tranh. Thông qua RCEP, hai bên có thể thúc đẩy hình thành các chuỗi cung ứng khu vực chặt chẽ và linh hoạt hơn, đặc biệt trong các ngành điện tử, dệt may, ô tô, và sản phẩm tiêu dùng. Việc thống nhất quy tắc xuất xứ theo RCEP cũng giúp các doanh nghiệp ASEAN có thể sử dụng nguyên liệu từ Trung Quốc mà vẫn được hưởng ưu đãi thuế khi xuất khẩu sang các nước thành viên khác.
2. Đầu tư và chuyển giao công nghệ
RCEP cung cấp cơ sở pháp lý ổn định, minh bạch cho các dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Trong bối cảnh Trung Quốc đang chuyển hướng sang phát triển công nghệ cao, nhiều doanh nghiệp nước này tìm cách mở rộng ra nước ngoài để tiếp cận thị trường và nguồn nhân lực. ASEAN, với tiềm năng phát triển lớn, là điểm đến lý tưởng cho đầu tư vào sản xuất thông minh, logistics, năng lượng tái tạo và chuyển đổi số.
3. Thương mại điện tử và kinh tế số
Một điểm nhấn trong RCEP là các cam kết về thương mại điện tử, bảo vệ người tiêu dùng và an ninh mạng. Điều này tạo điều kiện cho các nền tảng thương mại điện tử như Alibaba, Lazada, Shopee… đẩy mạnh hoạt động xuyên biên giới, kết nối hàng triệu doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) trong khu vực. Hợp tác ASEAN – Trung Quốc trong lĩnh vực kinh tế số sẽ mở ra cơ hội lớn để phổ cập hóa công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh.
4. Phát triển bền vững và môi trường
RCEP không chỉ là một hiệp định thương mại mà còn hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Cả ASEAN và Trung Quốc đều đã cam kết thực hiện các mục tiêu về giảm phát thải, chuyển đổi xanh và thích ứng với biến đổi khí hậu. Thông qua các cơ chế hợp tác kỹ thuật trong RCEP, hai bên có thể chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ nhau trong xây dựng các ngành công nghiệp thân thiện với môi trường và thúc đẩy đầu tư xanh.
Thách thức và yêu cầu đổi mới
Dù RCEP mang lại nhiều cơ hội, nhưng để tận dụng hiệu quả, cả ASEAN và Trung Quốc đều cần nỗ lực đổi mới cơ chế chính sách, nâng cao năng lực thể chế và hỗ trợ doanh nghiệp thích nghi với các tiêu chuẩn mới. Các nước ASEAN, đặc biệt là nhóm CLMV (Campuchia, Lào, Myanmar, Việt Nam), cần đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng logistics, nguồn nhân lực và công nghệ để tăng tính kết nối với chuỗi giá trị khu vực.
Về phía Trung Quốc, vai trò đầu tàu kinh tế trong RCEP cũng đi kèm trách nhiệm cao hơn trong việc hỗ trợ các nước ASEAN nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững và bảo đảm tính bao trùm của hiệp định. Đồng thời, việc duy trì một môi trường thương mại minh bạch, công bằng và ổn định sẽ là yếu tố then chốt để tạo lòng tin và duy trì động lực hợp tác lâu dài.
Kết luận
RCEP không chỉ là một hiệp định thương mại, mà còn là nền tảng cho một tương lai hợp tác kinh tế sâu rộng giữa ASEAN và Trung Quốc. Với cơ hội lớn về thương mại, đầu tư, công nghệ và phát triển bền vững, hai bên cần nắm bắt thời cơ để cùng nhau vượt qua thách thức toàn cầu, tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng bền vững và nâng cao vị thế trên bản đồ kinh tế thế giới. Tăng cường hợp tác ASEAN – Trung Quốc thông qua RCEP không chỉ là lựa chọn chiến lược mà còn là một bước đi tất yếu cho sự phát triển ổn định và thịnh vượng của khu vực Đông Á trong thế kỷ 21.
Đọc thêm:Hơn 150 Cont Sầu Riêng bị quay đầu từ cửa khẩu về Phước An
Đọc thêm: Gửi hàng đi Trung Quốc từ Phú Giáo nhanh chóng
